Programma 4. Klimaat, energie en openbare ruimte

We hebben € 0,8 miljoen aan hogere kosten en € 61.000 aan hogere opbrengsten. Per saldo geeft dit een nadeel van € 0,7 miljoen. Dit heeft een aantal oorzaken:
-Hogere kosten groot onderhoud groen (€ 0,4 miljoen). We hebben hogere kosten doordat we een aantal IUP (Integraal Uitvoeringsprogramma) projecten hebben uitgevoerd zoals de Sint Sebastianusstraat en Vergroenen Stadshart Fase 1. Deze kosten betalen we uit de reserve IUP.
-Hogere kosten dagelijks onderhoud groen (€ 0,4 miljoen). Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door bestrijding van de berenklauw, de afvoer van diverse grondpartijen, extra snoei bosplantsoenen, inboet en aanpak achterstallig onderhoud opschot. Hiernaast gaven we meer uit aan onderhoud speeltoestellen, meer aangeleverd groenafval en kosten van stormschade in het najaar.
-Hogere huur en pachtopbrengsten van € 25.000 en houtopbrengst € 30.000.

We hebben € 3,3 miljoen aan lagere kosten en € 2,4 miljoen aan lagere opbrengsten. Per saldo een voordeel van € 0,7 miljoen. Dit heeft meerdere oorzaken.

Binnen dit product vallen meerdere subsidies/regelingen die we van het Rijk hebben ontvangen waarvan we lagere kosten hadden in 2023. We mogen deze middelen ook in 2024 (en verder) inzetten. Daarom hebben we ook lagere opbrengsten verantwoord in 2023. Het gaat onder andere om de volgende subsidies/regelingen:
-Aanpak energiearmoede (€ 1,1 miljoen). We hebben de subsidie voor aanpak energiearmoede nog niet volledig uitgegeven. De voorbereiding van de witgoedregeling heeft meer tijd gevraagd om beoogde leveranciers te screenen. Deze actie start nu in februari 2024. Het nog niet bestede deel van € 1,1 miljoen schuiven we door naar 2024.
-Uitvoeringsmiddelen klimaat en energie/CDOKE (€ 0,2 miljoen). We hebben in 2023 niet het volledige budget van € 1,5 miljoen uitgegeven. Het nog niet bestede deel van € 0,2 miljoen schuiven we door naar 2024.
-Specifieke Uitkering Lokale Aanpak Isolatie (€ 0,2 miljoen). We hebben de subsidie voor Specifieke Uitkering Lokale Aanpak Isolatie nog niet uitgegeven. Als gevolg van de natuurbeschermingswet is spouwmuur- en dakisolatie op dit moment niet mogelijk. Dit is een landelijk probleem waar in overleg met ministerie en provincies gezamenlijk een oplossing voor gezocht wordt. Het nog niet bestede deel van € 0,2 miljoen schuiven we door naar 2024.
-Verduurzaming monumenten (€ 56.000). We hebben de subsidie voor Verduurzaming monumenten nog niet volledig uitgegeven. Door personele schaarste is het beoogde programma niet volledig uitgevoerd. Het nog niet bestede deel van € 56.000 schuiven we door naar 2024.

Daarnaast hebben we op een aantal onderdelen lagere kosten en daarom hebben we ook minder onttrokken uit reserves. Dat gaat om de volgende posten:
-Lagere kosten (€ 1,2 miljoen) en lagere opbrengsten (€ 0,9 miljoen) duurzame polder. We hebben lagere kosten voor de duurzame polder. We hebben daarom minder onttrokken aan het investeringsfonds duurzaamheid en we hebben we ook minder doorbelast aan de provincie Noord-Brabant. We hadden verwacht dat we € 1,5 miljoen zouden ontvangen, dat is maar € 0,6 miljoen geweest. Per saldo hebben we hierdoor € 0,9 miljoen aan lagere opbrengsten. Het participatieproces en de benodigde onderzoeken hebben meer tijd in beslag genomen.
-Lagere kosten energietransitie (€ 0,3 miljoen). We hebben lagere kosten voor de energietransitie. We hebben daarom minder onttrokken aan het investeringsfonds duurzaamheid. We hebben afgelopen jaar gewerkt aan het opbouwen van het programma. Door personele wisselingen en openstaande vacatures, zijn projecten pas later gestart.
-Lagere kosten warmtetransitie (€ 138.000). We hebben lagere kosten voor de warmtetransitie. Het ontwikkelen van de participatie-aanpak om wijken aardgasvrij te krijgen heeft meer tijd gevraagd. Daarnaast is gebleken dat het bepalen van de juiste volgorde van buurten meer tijd vraagt dan verwacht, vanwege de afstemming met woningcoöperaties en andere gemeentelijke programma’s. We hebben daarom minder onttrokken aan de reserve investeringsfonds duurzaamheid.

Verder hebben we nog lagere kosten voor klimaatadaptatie (€ 112.000). We zouden € 40.000 besteden aan inhuur expertise voor het vertalen van de landelijke maatlat. Dit is in 2023 niet uitgevoerd. Dit traject is in december 2023 gestart, maar nog niet afgerond en gefactureerd. Daarnaast hebben we € 72.000 niet uitgegeven aan reguliere kosten. We bekijken hoe we dit budget in 2024 optimaal gaan inzetten.

We hebben € 159.000 aan lagere kosten en € 68.000 aan hogere opbrengsten. Per saldo geeft dit een voordeel van € 217.000. We hebben lagere verwerkingskosten van € 100.000 en lagere personeelslasten van € 50.000 door minder inzet van medewerkers afvalinzameling. Veel bedrijven maken gebruik van de centrale inzamelvoorzieningen in het centrum. Daarnaast zijn de routes buiten het centrum geoptimaliseerd waardoor de hoeveelheid personeelskosten verminderd zijn.De hogere opbrengsten van € 70.000 worden verklaard door een toename van bedrijven en een prijsindexatie.

We hebben lagere kosten van € 0,7 miljoen en hogere opbrengsten van € 136.000. Per saldo geeft dit een voordeel van € 0,8 miljoen. Dit voordeel moet gesplitst worden in kosten afvalinzameling (voordeel van
€ 630.000) en compostering (een voordeel van € 160.000). Het voordeel vanuit afvalinzameling hebben we minder onttrokken uit de reserve afvalstoffenheffing.

We zien de volgende voordelen:
-Lagere kosten (€ 300.000) voor groot en dagelijks onderhoud, reiniging, overslag en transport, communicatie en afschrijvingskosten.
-Hogere inkomsten (€ 220.000) door een hogere vergoeding voor het inzamelen van PMD.
-Lagere personeelskosten (€ 180.000) voor medewerkers op het duurzaamheidsplein omdat het personeel efficient is ingezet op de hiervoor vermelde overige afvalactiviteiten (waar we extra inhuurkosten hebben).
-Lagere inzamelkosten oud papier (€ 110.000) doordat er (circa 13%) minder oud papier is ingezameld ten opzichte van 2022.
-Lagere kosten (€ 93.000) door minder terugbetaling afvalstoffenheffing 2022 die in 2023 afgerekend is.
-Lagere kosten (€ 90.000) voor het afvoeren van het vervuild PMD doordat het afgekeurde PMD tegen een goedkoper tarief verwerkt wordt als restafval.
-Lagere kosten (€ 90.000) voor huur, dagelijks onderhoud en afschrijvingskosten op het duurzaamheidsplein.
-Overig: lagere inzamelkosten PMD-zakken (€ 60.000), hogere opbrengsten (€ 60.000) ingezameld wit - en bruingoed, lagere verwerkingskosten gft (€ 50.000) en lagere kosten (€ 40.000) voor drukwerk en publicaties.

We zien de volgende nadelen:
-Hogere kosten (€ 320.000) voor inhuur medewerkers afvalinzameling. Diverse vacatures zijn moeilijk in te vullen waarvoor uitzendkrachten ingehuurd zijn. Er waren er minder medewerkers met loonkostensubsidie beschikbaar en de loonkostensubsidies waren lager. Verder is er meer ingehuurd voor het opruimen van bijplaatsingen afval.
-Lagere opbrengsten (€ 340.000) door correctie leegstand (volgens oude definitie CBS is leegstand lager en zijn opbrengsten hoger).

Compostering (buiten afvalstoffenheffing)
-Hogere opbrengsten € 160.000 door een hoger tonnage ingezamelde groenstromen als gevolg van een inhaalslag voor het onderhoud van de groenplantsoenen.

We hebben hogere kosten van € 178.000 door meer preventief en correctief onderhoud van gemalen en drukriolering en minder aangelegde nieuwe rioolaansluitingen. We hebben hogere opbrengsten van € 190.000 door naheffingen rioolheffing oude dienstjaar die door de BSOB alsnog zijn geïncasseerd. In de begroting hielden we rekening met een tekort van € 36.000. Het verschil van € 76.000 storten we in de reserve riolering.

We hebben € 0,2 miljoen aan hogere kosten en € 0,3 miljoen aan hogere opbrengsten. Per saldo een voordeel van € 158.000. Dit heeft een aantal oorzaken:
-Lagere kosten groot onderhoud wegen IUP projecten (€ 1,1 miljoen). Een aantal IUP projecten zijn in uitvoering en lopen gedeeltelijk door naar volgend jaar. Op dit moment zijn er voor € 37,6 miljoen aan projecten IUP (inclusief haven) "onderhanden". Hiervan is in 2023 voor een bedrag van € 11,9 miljoen feitelijk besteed. Dit betekent dat openstaande werken nog € 25,7 miljoen bedraagt. Dit is ongeveer de omzet voor 2 jaar. Voorbeelden hiervan zijn de Oude Litherweg, Nieuwstraat Ravenstein, Dr. Wiegersmastraat e.o. en Civieltechnische kunstwerken vervangen. Een aantal projecten zullen later worden gestart zoals Berghem Centrum, Fietsverbinding Mondriaanlaan en Fietspad Heihoeksingel. Voorbeelden van projcten die zijn komen te vervallen zijn Vlinderstraat en Amsteleindstraat. Bij de Dr. Wiegersmastraat hebben we een aanbestedingvoordeel. Voor een gedetailleerde toelichting wordt verwezen naar de voortgangsrapportage IUP verderop in dit jaarverslag.
-Hogere kosten (€ 1,2 miljoen) voor asfaltonderhoud door meer uitgevoerde projecten die vanwege schaalvoordeel gelijktijdig kunnen worden uitgevoerd. We hebben dit verrekend met de reserve IUP.
-Lagere kosten (€ 160.000) voor inspectie onderzoek wegen en winterschades.
-Hogere kosten (€ 0,2 miljoen) voor dagelijks onderhoud verhardingen door herstelwerkzaamheden in bermen door het natte najaar, inhaalslag inspectie kunstwerken die in 2022 vanwege capaciteitsproblemen niet uitgevoerd waren, omvorming asfalt naar vaste paden en onderhoud straatmeubilair.
-Lagere kosten (€ 80.000) voor herbestrating.
-Lagere kosten (€ 50.000) voor nutsbedrijven.
-Hogere opbrengst (€ 200.000) voor Nutsbedrijven door een verhoging van de leges voor meldingen en vergunningen gedurende het jaar. Daarnaast is zijn er meer meldingen en meer aanvragen van vergunningen voor het aanbrengen van nutsvoorzieningen. De extra incidentele legesinkomsten Glasvezel (KPN) waren hoger dan verwacht.
-Hogere opbrengst (€ 25.000) door lichtreclame openbare verlichting en opbrengsten derden.
-Hogere opbrengst (€ 25.000) door een bijdrage van de provincie Noord-Brabant voor gladheidsbestrijding

We hebben € 178.000 lagere kosten en € 114.000 hogere opbrengsten.
-We hebben lagere kosten (€ 113.000) omdat bodemsaneringsprojecten vertraagt zijn. Voor de realisatie van een aantal projecten werken we samen met externe partijen. Hierdoor is het moeilijker een concreet uitvoeringsjaar af te spreken. Projecten schuiven we door via de reserve bodemsanering. Per 2024 voeren we bevoegd gezag voor gesloten voormalige stortplaatsen, we zullen naar verwachting in 2024 starten met onderzoek.
-Hogere opbrengsten (€ 84.000) door subsidieverrekening voor Geluidsanering Osseweg en extra invorderingsbedragen handhaving (€ 30.000).