2.1 Ondersteuning en zorg in de Wmo | Jaarverslag en jaarrekening 2023

2.1 Ondersteuning en zorg in de Wmo

Doelstellingen

Hoe ver zijn we met het realiseren van onze doelstellingen?

We hebben in 2023 gewerkt aan drie hoofddoelstellingen van onze lokale Wmo: werken aan een sterke sociale basis, zorgen voor ondersteuning van inwoners in kwetsbare posities en zorgen dat onze voorzieningen vindbaar, toegankelijk en betaalbaar zijn. We hebben flinke stappen gezet om onze dienstverlening verder te verbeteren en professionaliseren. Zo is geïnvesteerd in vakmanschapsontwikkeling, digitalisering en eenduidige processen voor onze toegang. Ook wordt steeds duidelijker dat we staan voor een enorme opgave, namelijk de zorg toekomstbestendig maken en houden. De landelijke akkoorden IZA en GALA die hierop gericht zijn, hebben dan ook veel aandacht gevraagd in 2023. Substitutie van ondersteuning is nog meer dan voorheen het sleutelwoord. De visie op de sociale basis en diverse regionale beleidskaders die in 2023 zijn vastgesteld, helpen ons om richting te geven aan ons handelen. In onderstaand activiteitenoverzicht staat op welke manier daaraan gewerkt is en wat het opgeleverd heeft.

Wat hebben we hiervoor gedaan?

Voor de regio Brabant Noordoost-oost zijn het Regionaal beleidskader Wmo 2024-2028, het Koersdocument inwoners met een psychische kwetsbaarheid 2024-2028 en de centrumregeling medio 2023 vastgesteld. Ook is het regioplan voor de uitvoering van het IZA in RNOBB vastgesteld.
D agontmoeting en informele activiteiten in de wijk:

Steeds meer inwoners met een hulpvraag of gevoelens van eenzaamheid nemen deel aan informele collectieve activiteiten, waardoor we zwaardere ondersteuning uitstellen of voorkomen. In veel gemeenschapshuizen is een huiskamerfunctie ingericht of uitgebreid. Ook het samen eten is op steeds meer plekken in wijken en kernen te vinden. Op bijna alle activiteiten in de wijk zien we een groei.
We hebben subsidie verleend aan het experiment Zorgbuurthuis ’t Hageltje om te onderzoeken of we voor de bewoners ervan de Wmo-zorg goedkoper en efficiënt kunnen organiseren. De dagontmoeting die in 2022 in de Berchplaets in Berghem is gestart voor thuiswonende inwoners met beginnende dementie of andere gezondheidsbeperkingen draait goed. Een tweede dagontmoeting loopt nu in De Snoeck in Lith en een derde is in ontwikkeling in Ravenstein. We verlenen de zorgcoöperaties subsidie voor de huisvestingskosten vanaf 2024. Hierdoor houden ze meer tijd en financiële ruimte over voor hun activiteiten.
In alle kernen, dorpen en wijken van Oss organiseert ONS welzijn inloop en (financiële) spreekuren met inzet van voornamelijk vrijwilligers en ondersteund door professionals en netwerkpartners. We zien de aanmeldingen voor hulpvragen afnemen vanwege de spreekuren. ONS welzijn evalueert op dit moment hoe het loopt, wat goed gaat en wat beter kan. Zo onderzoeken we in hoeverre de verschillende spreekuren meer gezamenlijk kunnen worden georganiseerd.

In alle wijken en kernen is nu door inwoners en ONS Welzijn een Sociale Agenda opgesteld. Waar de Sociale Agenda nu 2 jaar loopt is gestart met de evaluatie ervan.
De visie op Sociale basis Oss 2040 is eind 2023 vastgesteld als richtinggevend kader voor ons beleid en activiteiten.
Mantelzorg wordt steeds belangrijker; momenteel werken we aan nieuw mantelzorgbeleid. We hebben hierover verschillende keren met de Adviesraad Sociaal Domein gesproken, en gaan nog in gesprek met mantelzorgers zelf. Daarnaast hebben we bestaande voorzieningen en lokale initiatieven een extra impuls gegeven met de GALA middelen. We hebben ingezet op bewustwording van mantelzorgers. Hierdoor zijn de mantelzorgcomplimenten van 1.200 aanvragen gestegen naar 1.841 aanvragen. Tot slot was er eind 2023 weer een Kerstcircus voor mantelzorgers.
Samen met HUMO (huisartsenvereniging in Oss e.o.) werken we aan voldoende huisartsen in Oss en een goede samenwerking met de huisarts in de wijk.
We hebben uitwerking gegeven aan de evaluatie Proeftuin 2022 door het organiseren van een subsidietender voor de wijken Ruwaard en Ussen. Daarnaast is het handboek Samenwerkwijze opgeleverd ten behoeve van verder doorontwikkeling van dit gedachtengoed.
In het kader van Zorg en Veiligheid hebben we in 2023 gewerkt aan de doorontwikkeling van het model Aanpak Voorkomen Escalatie (AVE). We hebben, samen met onze partners, nieuwe afspraken gemaakt rondom dit opschalingsmodel voor casuïstiek. Verder is de wet aanpak meervoudige problematiek (WAMS) controversieel verklaard. Bij de ontwikkeling van onze processen houden we wel reeds rekening met de WAMS. Tot slot zijn we de regionale samenwerkingsafspraken voor de wet verplichte GGZ (WVGGZ) aan het herzien.
Rond jeugdgroepen en overlastgevende jongeren werken we samen met jongerenwerk (ONS welzijn) en straatcoaches (Secutor). Eind 2023 zijn we gestart met het evalueren van deze samenwerking. Groepen zijn steeds meer fluïde, dit vraagt een herijking van onze aanpak en samenwerkingsafspraken. Verder is er vanaf 2023 structureel budget voor de inzet van HALT, waarbij we jaarlijks bepalen bij welke groepen en thema's de prioriteit ligt. Tot slot wordt op Maasland niveau samengewerkt met onder andere de politie en het RIEC, met een gepland vervolg van de ZICHT-sessie in 2024.
De woonzorgvisie is eind 2023 vastgesteld door de gemeenteraad. We zijn gestart met de uitvoeringsagenda.

De aanbesteding Huishoudelijke verzorging (HV) is afgerond. Vanaf 1 januari zijn de nieuwe contracten ingegaan. Hierbij maken we onderscheid tussen HV als algemene voorziening en HV als maatwerkvoorziening.
Beschermd wonen en maatschappelijke opvang: Vanuit het regionaal koersdocument psychisch kwetsbaar hebben we zowel regionaal als lokaal diverse dingen opgepakt. Voorbeelden zijn:

De doordecentralisatie van Beschermd Wonen: we zorgen voor een gelijktijdige opbouw en afbouw van voorzieningen in de regio, waaronder de ontwikkeling van nieuwe ambulante ondersteuning (beschermd thuis). Oss blijft hierbij de centrumfunctie vervullen.
We werken verder aan de transformatie van de Maatschappelijke Opvang met als doel het verbeteren van de in-, door- en uitstroom in de regio. Waar mogelijk voorkomen we instroom en verkorten we de duur van de opvang.
We geven invulling aan het terugdringen van dak- en thuisloosheid; in 2023 nam Oss deel aan een nieuw type telonderzoek (Ethos-light telling). De resultaten hiervan nemen we mee in ons plan van aanpak dak- en thuisloosheid.
We hebben de afspraken over uitstroom naar een zelfstandige huurwoning met woningbouwcorporaties en zorgaanbieders voor de doelgroep psychisch kwetsbare mensen en dak- en thuisloze personen doorontwikkeld en meegenomen in prestatieafspraken met woningbouwcorporaties.
We hebben meer kennis met betrekking tot GGZ naar de wijken gebracht in de vorm van een regionale consultatiefunctie GGZ en een pilot met Ons Welzijn. Ook zijn we bezig met het opzetten van een zelfregiecentrum.